TRẬN LÀNG VÂY - BÍ MẬT, BẤT NGỜ

                       

Trận đánh Làng vây - bí mật  bất  ngờ

            Làng Vây là một cứ điểm kiên cố của Hoa Kỳ và Việt Nam Cộng hòa trong hệ thống phòng ngự trên Đường 9 - Khe Sanh, do 4 đại đội biệt kích CIDG và một số quân Mỹ chốt giữ. Trước trận đánh, có khoảng 350 lính Hoàng gia Lào từ cứ điểm Huội San chạy về Làng Vây (xem thêm Trận Huội San) nên quân số trong cứ điểm có khoảng 900. Vũ khí, trang bị gồm có 4 khẩu cối 106,7mm, 4 khẩu cối 81mm, 16 khẩu cối 61mm, 2 khẩu ĐKZ 57mm, 1 khẩu ĐKZ 75mm, 27 khẩu M-79 một số M-72 và nhiều súng tiểu liên, trung liên, đại liên.

           Để tiến công cứ điểm này, ta đã huy động lực lượng gồm Trung đoàn 24 bộ binh, Tiểu đoàn 2 Trung đoàn 675 pháo binh, 2 tiểu đoàn công binh, 2 đại đội đặc công, 1 đại đội súng máy phòng không, 1 trung đội súng phun lửa. Đặc biệt, có sự tham gia của 1 tiểu đoàn tăng thiết giáp^[5]. Đó là Tiểu đoàn 198 Trung đoàn 203 QĐNDVN sử dụng 16 xe tăng PT-76 (nhưng chỉ có 14 chiếc tham gia trận đánh này do 2 chiếc bị hỏng giữa đường hành quân)^[6].

          Từ tháng 10-1967, Tiểu đoàn 198 thuộc Trung đoàn 203 (gồm 2 đại đội với 22 xe tăng) bắt đầu di chuyển vượt 1.000 km đường Trường Sơn từ miền Bắc vào tỉnh Quảng Trị để phối hợp đánh căn cứ Mỹ ở Làng Vây trong chiến dịch Đường 9 - Khe Sanh. Căn cứ Làng Vây là nơi tiền phương của Mỹ, nhằm ngăn bộ đội hành quân vào miền Nam. Đây là trận đánh đầu tiên của lực lượng tăng thiết giáp và cũng là trận đánh then chốt trong chiến dịch.

            Bộ đội Việt Nam đã dùng hàng trăm ống tre kết thành giàn dựng phía trên xe tăng. Tre rỗng ở giữa góp phần tiêu hao nhiệt lượng do máy móc phát ra khiến Mỹ không thể sử dụng phương tiện hiện đại để dò. Được che từ phía trên nên dù máy bay Mỹ ở trên không cũng không thể biết được xe tăng và khi rải bom thì xe không hề hấn gì. Ban đêm đơn vị hành quân còn vào ban ngày thì nghỉ ngơi để bộ đội lấy lại sức và duy tu, bảo dưỡng xe.

             Cuối tháng 12-1967, đơn vị xe tăng đã có mặt tại điểm tập kết tại Na Bo, Nậm Khang (Lào) để chuẩn bị và mùa khô năm 1968 thì bắt đầu hành quân từ Na Bo về làng Vây. Ông Nguyễn Quang Tám, nguyên chuyên gia cố vấn của Đoàn 565, cho biết để đoàn xe tăng về được làng Vây, đơn vị của ông đã không biết bao nhiêu lượt vận động người dân Lào, Việt để làm đường ngầm vượt sông Sê Pôn, sông Sê Păng Hiêng. Mỗi lần như thế, phải vận động trên 300 người dân để làm đường ngầm cho xe vượt sông, chặt nứa kết bè vận chuyển nhu yếu phẩm, xích tăng. Xe tăng đi tới đâu là quân và dân đi theo tới đó để xóa dấu bánh xích nhằm không để cho địch phát hiện.

          Diễn biến

             Trước khi đánh vào căn cứ Làng Vây, nhiều bộ đội công binh đã hy sinh khi gỡ mìn cho xe tăng đi qua. Thiếu tướng Lê Xuân Tấu cho biết: khi đến giờ nổ súng (21 giờ ngày 6-2-1968) thì phía trước còn đầy mìn. Lúc đó, người chỉ huy phá mìn của lực lượng công binh là trung đội phó, Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Bùi Ngọc Dương bị thương, một cánh tay chỉ còn treo lủng lẳng. Dương yêu cầu đồng đội dùng dao cắt cánh tay của mình để không bị vướng nhưng không ai dám làm nên anh tự cắt và vẫn chỉ huy nhiệm vụ.

            Khi nhận định bãi mìn trước mắt chỉ là mìn chống bộ binh, không thể sát thương xe tăng nên ông Tấu quyết định cho xe mình đang điều khiển tiên phong húc đổ hàng rào, tấn công cứ điểm làng Vây. Trận đánh bắt đầu lúc 23 giờ 30 phút ngày 6 tháng 2. Sau khi pháo binh bắn chế áp, bộ binh, đặc công và xe tăng củaQĐNDVN tiến công cứ điểm từ 3 hướng: nam, tây bắc, và đông bắc. "Khi chúng tôi nã phát súng đầu tiên, quân địch mới biết có xe tăng tấn công và do quá bất ngờ nên không kịp trở tay. Chúng tôi nhanh chóng làm chủ tình hình" - ông Tấu nhớ lại.

          Đến 1 giờ 5 phút ngày 7 tháng 2, QĐNDVN chiếm được khu trung tâm. Quân Mĩ và VNCH cố chống cự bằng súng chống tăng M-72, nhưng đa số hơn 100 quả đạn hoặc bắn trượt, hoặc văng ra khi gặp vỏ giáp nghiêng của xe PT-76. Vũ khí hiệu quả nhất là 2 khẩu súng không giật 106,7mm thì chỉ bắn hạ được 3 xe tăng trước khi bị phá hủy.

Từ 3 giờ 30 phút ngày 7 tháng 2, họ đã chiếm xong hầu hết các khu vực và bắt đầu truy quét quân địch ở các hầm ngầm, công sự. Đến 10 giờ cùng ngày, QĐNDVNđã làm chủ cứ điểm Làng Vây^[5].

             Sự xuất hiện của xe tăng QĐNDVN đã gây bất ngờ cho đối phương. Được xe tăng che chắn, các đợt tấn công đột phá của bộ binh QĐNDVN diễn ra nhanh chóng với thương vong khá thấp. Trong trận đánh này, phần lớn lực lượng quân Mỹ và Việt Nam Cộng hòa đã bị tiêu diệt hoặc bắt sống. Chỉ có một số ít lính Mỹ chạy thoát được tới căn cứ Khe Sanh dưới sự yểm trợ của không quân^[7]. Đặc biệt, ảnh hưởng tâm lý của trận đánh lớn tới mức những binh sĩ Việt Nam Cộng hòa và quân Hoàng gia Lào chạy thoát về được Khe Sanh đã bị lính Mỹ tước vũ khí và giam lại để đề phòng nội gián của QĐNDVN trà trộn vào phá hoại.

              “Biết lựa chọn thời cơ và hướng tấn công cũng như bảo đảm bí mật, bất ngờ trong hành quân, trú quân là những vấn đề lớn được rút ra từ trận đánh Tà Mây, Làng Vây đến nay đã trở thành kinh nghiệm thực tiễn quý báu cho công tác huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu của bộ đội tăng thiết giáp”.